Jak sprawdzić, czy Twój smartfon jest szpiegowany przez internet?

Szpiegowanie użytkownika przez internet nie dotyczy wyłącznie sytuacji, w których cyberprzestępca próbuje przejąć kontrolę nad urządzeniem i np. Wymusić okup. Sporo osób zastanawia się, czy ich smartfon jest bezpieczny np. W kontekście rozmów handlowych, negocjacji czy dokumentów przetrzymywanych w pamięci urządzenia. W tej sposób pojawia się naturalne pytanie: jak sprawdzić, czy telefon jest szpiegowany? I nie chodzi tu wyłącznie o ostatnie doniesienia o tym, że smartfony znanych prawników miały ostatnio być szpiegowane poprzez oprogramowanie Pegasus.

Inwigilacja smartfona tym narzędziem jest już – niestety – rzeczywistością. Ponieważ system może być praktycznie użyty przeciwko każdej osobie mającej internet mobilny w smartfonie, Amnesty International Security Lab poinformowało o rozwiązaniu, MVT. To oprogramowanie, które umożliwia samodzielne sprawdzenie, czy doszło do naruszenia bezpieczeństwa w smartfonie i czy np. dany telefon wcześniej był celem ataku – nie wnikając w to, kto chciał przejąć dane lub podsłuchiwać użytkownika przez telefon.

Głośno o Pegasusie zrobiło się po doniesieniach prasowych na temat smartfonów adwokata Romana Giertycha i prokurator Ewy Wrzosek, których telefony komórkowe miały być w ten sposób inwigilowane. Stąd ważna jest świadomość, czy:

• ktoś nie ma dostępu do informacji znajdujących się na smartfonie lub w chmurze
• rozmowy nie są podsłuchiwane w trybie rzeczywistym lub nagrywane
• sam telefon nie jest w stanie pełnej kontroli zewnętrznej.

MVT – narzędzie do sprawdzenia, czy telefon jest szpiegowany przez internet

W końcówce roku 2021 poinformowano, że na platformie GitHub można skorzystać z narzędzia MVT, które – jest udostępniane dla wszystkich chętnych – zapewnia zestawienie rozwiązań analizujących ślady ataków Pegasusa. System obnażający potencjalne śledzenie został opracowany przez laboratorium bezpieczeństwa Amnesty International. Minusem jest poziom skomplikowania urządzenia. Aby z niego skorzystać trzeba używać tzw. Linii poleceń – nie jest to więc aplikacja, w której łatwo można włączyć np. Skanowanie, by sprawdzić czy smartfon jest szpiegowany. Instalacja i odczyt danych wymaga wiedzy na poziomie znajomości języka programistycznego Python.

Na jakich warunkach działa licencja? Ma ona charakter publiczny w ramach Mozilla Public Licence v2.0. W praktyce oznacza to, że zgoda na uruchomienie aplikacji wyrażona jest przez użytkownika smartfona – dopiero wtedy jego dane są pobierane i analizowane. Skanowanie smartfona pod kątem ataku powiązane jest z koniecznością użycia komputera – ten zapisze w swojej pamięci kopię zapasową, która później jest przedmiotem zagłębionej analizy.

Jak sprawdzić prostym kodem, czy telefon nie jest śledzony?

Mało kto wie, że sporo o swoim telefonie – np. służbowym – można dowiedzieć się po wpisaniu prostego kodu. Oczywiście nie zadziała to na bardzo zaawansowane rozwiązania typu Pegasus, ale będzie przydatne np. Do weryfikacji, czy ktoś otrzymuje kopie wiadomość lub widzi rejestr rozmów realizowanych z komórki firmowej. Wpisując *#21# można sprawdzić status połączeń, wiadomości i innych danych. W ten sposób łatwo można dowiedzieć się, czy dane z aparatu są transferowane dalej. To także rozwiązanie stosowane … w rodzinie. Gdy np. Współmałżonek chce kontrolować bliską osobę, może zyskać w ten sposób dane dotyczące detali. Trzeba być również ostrożnym przekazując telefon obcym – kilka klików może sprawić, że wgrają przekazywanie SMS-ów, a więc zyskają np. Kody do potwierdzeń przelewów. Z kolei wpisując *362# można dowiedzieć się, gdzie trafiały dane połączenia lub wiadomości.

Aplikacje do zablokowania smartfona pod kątem szpiegowania

Warto też rozważyć zainstalowanie aplikacji blokujących niepożądany dostęp do smartfona. Tak działa LEO Privacy, która zabezpiecza dane i ma wariant wykonania zdjęcia automatycznego osobie, która chce odblokować aplikacje korzystając z nieprawidłowego kodu. To np. dobre rozwiązanie jeśli ktoś chce sprawdzić, czy inna osoba spróbuje skorzystać z telefonu, gdy ten leży na stole pod nieobecność właściciela. Równie ciekawą opcją jest Lockwatch – w razie niewłaściwego odblokowywania generuje wiadomość e-mail ze zdjęciem osoby, która chce włamać się na iOS lub Android. Pokaże też na mapie lokalizację urządzenia.

Piotr Romanowski

Miłośnik wszystkiego, co związane z nowymi technologiami. Kiedyś konsultant w branży telko; dziś działający głównie w sferze oprogramowania, a przy okazji niezmiennie zafascynowany wszystkim, co dotyczy technologii mobilnych oraz znaczenia internetu w codzienności.