Dotacje dla firm na nowe technologie. Oto możliwości dla przedsiębiorców

Cyfrowa transformacja przedsiębiorstw stała się jednym z kluczowych kierunków rozwoju gospodarki, wspieranym przez szereg programów unijnych i krajowych. Inwestycje technologiczne – takie jak cyfryzacja procesów biznesowych, rozbudowa infrastruktury internetowej (światłowody, sieci Wi-Fi), zakup sprzętu IT i oprogramowania, wdrożenie e-commerce czy rozwiązań chmurowych, zwiększenie poziomu cyberbezpieczeństwa, szkolenia ICT, a także automatyzacja i robotyzacja – mogą uzyskać dofinansowanie ze środków publicznych.

W nowej perspektywie finansowej UE na lata 2021–2027 oraz z dodatkowych funduszy pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) do polskiej gospodarki płynie strumień długo oczekiwanych środków. Cyfryzacja i transformacja w kierunku Przemysłu 4.0 należą do priorytetów, zwłaszcza w sektorze MŚP, dla którego wcześniej kompleksowe inwestycje IT często były poza zasięgiem. Poniżej przedstawiamy szczegółową analizę dostępnych i nadchodzących form wsparcia – od bezzwrotnych dotacji unijnych (w programach krajowych i regionalnych) przez preferencyjne pożyczki, aż po ulgi podatkowe – z uwzględnieniem konkretnych programów, konkursów, terminów naboru, poziomów dofinansowania oraz celów kwalifikowanych.

Zobacz również: najlepsze oferty internetu dla firm wybrane przez analityków PanWybierak.pl.

oferta dla firm

53.71 zł

miesięcznie

Internet Firmowy – Światłowód do 300 Mb/s

Zobacz więcej

Limit danych

bez limitu

Pobieranie

300 Mb/s

Wysyłanie

50 Mb/s

Modem WiFi

4,06 zł/mies.

Promocja Ceny nie zawierają VAT

router Wi-Fi

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 48,78 zł

53.71 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 24 mies.

oferta dla firm

55.00 zł

miesięcznie

Światłowód Biznes 300

Zobacz więcej

Limit danych

bez limitu

Pobieranie

300 Mb/s

Wysyłanie

50 Mb/s

Modem WiFi

w cenie

Promocja 6 miesięcy tylko 10 zł miesięcznie!

router Wi-Fi

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 0,00 zł

55.00 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 30 mies.

Bestseller

65.00 zł

miesięcznie

Internet stacjonarny do 600 Mb/s

Zobacz więcej

Limit danych

bez limitu

Pobieranie

600 Mb/s

Wysyłanie

100 Mb/s

Modem WiFi

w cenie

Promocja 3 miesiące za 0 zł

router Wi-FI

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 79,00 zł

65.00 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 24 mies.

oferta dla firm

56.00 zł

miesięcznie

Internet firmowy Biurowy

Zobacz więcej

Limit danych

500 GB

Pobieranie

370 Mb/s

Wysyłanie

44 Mb/s

Modem WiFi

opcja

Promocja Ceny nie zawierają VAT

Karta SIM

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 40,00 zł

56.00 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 24 mies.

oferta dla firm

75.00 zł

miesięcznie

Internet firmowy Biurowy 5G

Zobacz więcej

Limit danych

700 GB

Pobieranie

370 Mb/s

Wysyłanie

70 Mb/s

Modem WiFi

opcja

Promocja Ceny nie zawierają VAT

Karta SIM

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 40,00 zł

75.00 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 24 mies.

oferta dla firm

95.00 zł

miesięcznie

Internet domowy bez limitu danych M dla firm 5G

Zobacz więcej

Limit danych

bez limitu

Pobieranie

150 Mb/s

Wysyłanie

150 Mb/s

Modem WiFi

w cenie

Promocja 6 miesięcy tylko 1 zł miesięcznie!

router Wi-Fi

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 0,00 zł

95.00 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 30 mies.

oferta dla firm

125.00 zł

miesięcznie

Internet domowy bez limitu danych L dla firm 5G

Zobacz więcej

Limit danych

bez limitu

Pobieranie

300 Mb/s

Wysyłanie

300 Mb/s

Modem WiFi

w cenie

Promocja 6 miesięcy tylko 1 zł miesięcznie!

router Wi-Fi

Prezenty tylko na panwybierak.pl

Aktywacja 0,00 zł

125.00 zł

miesięcznie Zobacz ofertę

Zamów telefonicznie 22 122 33 44

Okres umowy 30 mies.

Programy Unii Europejskiej (perspektywa 2021–2027)

W bieżącej perspektywie finansowej UE uruchomiono wiele programów wspierających modernizację i innowacyjność polskich firm, w tym ich transformację cyfrową. Do najważniejszych należą:

• Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) – ogólnopolski program następca POIR (Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój), który kładzie nacisk m.in. na innowacyjność, zieloną transformację oraz cyfryzację przedsiębiorstw w kierunku Przemysłu 4.0. Flagowym instrumentem FENG jest tzw. Ścieżka SMART (działanie modułowe), umożliwiająca firmom realizację projektów obejmujących różne komponenty – od prac B+R, przez infrastrukturę, kompetencje pracowników, aż po moduł “Cyfryzacja”. W ramach modułu cyfryzacyjnego przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie m.in. na automatyzację i robotyzację procesów, wdrożenie e-commerce czy rozwiązań chmurowych, systemy analityczne (sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe) oraz poprawę cyberbezpieczeństwa. Ścieżka SMART jest największym konkursem FENG – nabory wniosków organizowane są w rundach; np. kolejny nabór dla MŚP zaplanowano od 27 czerwca do 24 października 2024 r. Dofinansowanie w FENG (SMART) może sięgać nawet ~6 mln zł dla średnich firm, przy intensywności wsparcia typowo 50–70% (w zależności od regionu i wielkości firmy, maksymalnie 70% kosztów kwalifikowanych przy pomocy regionalnej, a wyjątkowo do 85% w ramach pomocy de minimis).
• Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC) – nowy program będący następcą wcześniejszego programu Polska Cyfrowa, koncentrujący się na rozwoju infrastruktury i usług cyfrowych. FERC finansuje m.in. rozbudowę sieci szerokopasmowych oraz e-usługi publiczne, ale przewiduje też wsparcie cyfryzacji przedsiębiorstw. Przykładowo, w 2025 r. zaplanowano rundy naborów ukierunkowane na transformację cyfrową MŚP, z maksymalną dotacją ok. 300 tys. zł na firmę. Ze środków FERC dofinansowywane są również projekty poprawy kompetencji cyfrowych kadr oraz zwiększenia cyberbezpieczeństwa systemów. Warto dodać, że FERC w dużej mierze finansuje też inwestycje w infrastrukturę internetową – np. w ramach komponentu cyfrowego KPO uruchomiono konkursy na zapewnienie dostępu do szybkiego Internetu (>300 Mb/s) na obszarach słabo pokrytych siecią. W trzecim naborze na rozwój sieci szerokopasmowej (Inwestycja C1.1.1 KPO) wybrano 73 projekty o wartości 435 mln zł, co pozwoli objąć zasięgiem kolejne ~111 tys. adresów. Łącznie dzięki tym inwestycjom Internet o przepustowości ≥300 Mb/s ma dotrzeć do ponad 1,6 mln gospodarstw domowych i firm na terenach wykluczonych cyfrowo. O granty na budowę sieci światłowodowych w tych konkursach ubiegało się wielu operatorów telekomunikacyjnych – podpisano umowy z łącznies 14 firmami (m.in. lokalnymi ISP oraz spółkami energetycznymi rozwijającymi usługi telekomunikacyjne).
• Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) – specjalny program dla makroregionu Polski Wschodniej (5 województw: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz mazowieckie bez Warszawy). W nowej edycji jednym z kluczowych działań jest Działanie 1.2 „Automatyzacja i robotyzacja w MŚP”, wspierające firmy we wdrażaniu rozwiązań Przemysłu 4.0. Program ten oferuje kompleksowe wsparcie: od audytu technologicznego i opracowania mapy drogowej cyfryzacji, po dotację na zakup maszyn, robotów, linii technologicznych, specjalistycznego oprogramowania oraz szkolenia dla pracowników. Nabory są organizowane corocznie – pierwszy odbył się w II połowie 2023, drugi w 2024, a trzeci planowany jest na 2025. Maksymalna kwota dofinansowania wynosi tu aż 3 mln zł na projekt, przy intensywności do 85% kosztów kwalifikowanych. O wsparcie mogą ubiegać się wyłącznie mikro-, małe i średnie firmy z regionu Polski Wschodniej. Dzięki temu instrumentowi przedsiębiorcy z mniej rozwiniętych regionów mogą dokonać skoku technologicznego – celem jest nie tylko poprawa efektywności i odporności MŚP, ale także przeciwdziałanie odpływowi kadr z tych województw. Podobne priorytety (automatyzacja, cyfryzacja, zielona gospodarka) są wspierane także w innych komponentach programu FEPW oraz w 16 regionalnych programach (o czym szerzej w dalszej części).
• Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) – nadzwyczajny instrument Unii Europejskiej (fundusz NextGenerationEU) stworzony po pandemii COVID-19. Polska część KPO przewiduje znaczące środki na cyfryzację gospodarki. Projekty finansowane z KPO często są wdrażane poprzez instytucje krajowe (np. PARP, NCBR, CPPC). Przykładowo, z KPO finansowany jest wspomniany wyżej program rozbudowy sieci szerokopasmowych (komponent Cyfrowy) czy konkursy na innowacje cyfrowe. NCBR realizuje z KPO duże przedsięwzięcia w obszarze zaawansowanych technologii – np. w czerwcu 2024 r. ogłoszono wyniki konkursu IPCEI-CIS (Important Project of Common European Interest – Cloud Infrastructure & Services). Wybrano cztery polskie projekty rozwiązań chmurowych, które otrzymają łącznie 217 mln zł dofinansowania w ramach KPO (beneficjentami są Politechnika Gdańska oraz firmy z sektora IT: Atende Industries, Oktawave i CloudFerro). Celem jest zbudowanie rodzimych technologii chmurowych nowej generacji i wzmocnienie cyfrowej suwerenności Europy. KPO wspiera także pomniejsze inicjatywy – np. bony na cyfryzację MŚP, projekty cyfrowej edukacji, ulgę na wymianę kas fiskalnych i wdrożenie e-faktur (KSeF) itp. W 2025 r. planowane są kolejne konkursy z komponentu cyfrowego KPO, skierowane również do mikroprzedsiębiorstw i JDG (jednoosobowych działalności) – umożliwią one uzyskanie do ok. 300 tys. zł na cyfryzację nawet najmniejszych firm.

Na co można przeznaczyć dotacje unijne? Zakres finansowanych inwestycji różni się w zależności od programu, lecz ogólnie obejmuje większość działań potrzebnych do transformacji cyfrowej firmy. Katalog typowych wydatków kwalifikowanych to m.in.: zakup sprzętu komputerowego i infrastruktury IT, licencji na oprogramowanie (np. systemy ERP/CRM/MES/WMS), usługi doradcze i wdrożeniowe (np. opracowanie strategii cyfryzacji, integracja systemów), wdrożenie e-commerce (sklepy internetowe, platformy B2B), migracja do chmury i rozwiązania cloud computing, koszty audytów cyberbezpieczeństwa oraz wdrożenie systemów zabezpieczeń, automatyzacja procesów biznesowych i produkcyjnych (robotyzacja, linie produkcyjne z elementami IoT), cyfrowe szkolenia pracowników, a nawet inwestycje w technologie jak AI (sztuczna inteligencja) czy Big Data. Krótko mówiąc – niemal wszystko, co sprawia, że firma „przestaje być analogowa” może być objęte wsparciem, o ile wpisuje się w założenia danego konkursu. W niektórych programach (np. FENG, FEPW) dofinansowanie ma charakter kompleksowy – łączy elementy doradcze, inwestycyjne i szkoleniowe w jednym projekcie, aby zapewnić firmie pełne wsparcie w cyfrowej transformacji.

Krajowe programy wsparcia (PARP, NCBR, BGK)

Na poziomie krajowym głównymi instytucjami udzielającymi wsparcia finansowego dla firm są Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Realizują one zarówno programy zasilane funduszami unijnymi (jak FENG czy KPO), jak i niektóre inicjatywy ze środków krajowych. Poniżej opisujemy najważniejsze z tych instrumentów w kontekście inwestycji technologicznych:

• PARP – koncentruje się na wsparciu MŚP i wdrażaniu innowacji w firmach. PARP pełni rolę instytucji pośredniczącej we wdrażaniu wielu konkursów z FENG i programów regionalnych. Największym z nich jest wspomniana Ścieżka SMART (dla pojedynczych MŚP i konsorcjów MŚP) – PARP prowadzi nabory, ocenia projekty i udziela dofinansowania. W ramach SMART firmy mogą realizować moduł cyfryzacji jako część większego projektu lub nawet jako główny komponent inwestycji. Oprócz tego PARP uruchamia też bardziej wyspecjalizowane konkursy – przykładowo Polskie Mosty Technologiczne (FENG 2.24) wspierają ekspansję zagraniczną innowacyjnych firm (nabór do końca 2024, budżet 146 mln zł), a działanie FENG 2.25 „Cyfryzacja i robotyzacja” ma służyć popularyzacji rozwiązań Przemysłu 4.0 w MŚP (np. poprzez dofinansowanie usług doradczych, studiów wykonalności itp.). W najbliższych latach PARP kładzie nacisk m.in. na finansowanie transformacji cyfrowej w ramach programów FENG i Polski Wschodniej, ale także rozwija nowe formy wsparcia dostosowane do trendów (np. projekty z zakresu gospodarki obiegu zamkniętego, zielonych technologii, kompetencji pracowników). Warto wspomnieć, że w poprzedniej perspektywie PARP prowadził popularny konkurs „Bon na cyfryzację” (działanie 6.2 POIR) – choć ten jednorazowy program COVID-owy zakończył się w 2021 r., to jego sukces pokazał olbrzymie zapotrzebowanie na bezzwrotne dotacje w obszarze IT. Obecnie rolę podobnych grantów przejęły nowe inicjatywy, takie jak opisany niżej projekt Digitial Transformation (Dig.IT) oraz liczne nabory regionalne.
• Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP) – program Dig.IT: ARP, we współpracy z PARP i Ministerstwem, wdraża granty na cyfryzację produkcyjnych MŚP w ramach projektu „Dig.IT – Transformacja cyfrowa polskich MŚP”. Jest to dedykowany konkurs skierowany głównie do firm z branży przemysłowej/produkcyjnej, mający pomóc we wdrożeniu nowoczesnych technologii cyfrowych na produkcji i w biznesie. Program Dig.IT jest finansowany z FENG (działanie 2.29) i ruszył z pierwszym naborem na początku 2024 roku. Wielkość wsparcia: minimalny grant to ok. 40 tys. euro, maksymalny – 200 tys. euro (czyli 0,9 mln zł). Dofinansowanie może wynieść do 70% kosztów projektu. Każdy projekt w Dig.IT składa się z trzech filarów: (1) usługi doradczej – diagnozy cyfrowej dojrzałości firmy i opracowania planu transformacji; (2) inwestycji – właściwego grantu na zakup technologii (np. systemów IT, maszyn z elementami cyfrowymi), wdrożenie automatyzacji, szkolenia pracowników itp.; (3) działań promocyjnych – upowszechniania idei transformacji cyfrowej w sektorze MŚP. Priorytetowe obszary dofinansowania obejmują m.in. automatyzację procesów, rozwój kanałów e-commerce i cyfrowej obsługi klienta, wdrożenie rozwiązań chmurowych, zastosowanie AI/ML w biznesie, wzmocnienie cyberbezpieczeństwa oraz integrację systemów (ERP/MES itp.) w celu lepszego zarządzania zasobami. Nabór w programie Dig.IT cieszy się ogromnym zainteresowaniem – np. według stanu na koniec 2025 r. wnioski o dotacje opiewały na łączną kwotę 57 mln zł, co niemal trzykrotnie przekraczało budżet dostępny w programie. To pokazuje, że firmy produkcyjne widzą pilną potrzebę inwestycji w cyfryzację i automatyzację, a granty ARP pomagają im nadrobić te zaległości.
• NCBR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju) – agencja zarządzająca funduszami na badania i rozwój (B+R) oraz innowacje. NCBR finansuje projekty, których celem jest opracowanie nowych technologii, produktów lub usług – również w sektorze IT i telekomunikacji. W nowej perspektywie wiele konkursów NCBR zostało włączonych w program FENG (np. NCBR obsługuje duże projekty konsorcjów oraz część modułów B+R w Ścieżce SMART). Historycznie sztandarowym mechanizmem NCBR była „Szybka Ścieżka” – konkursy grantowe o uproszczonej procedurze, oferujące dofinansowanie nawet do 80% kosztów prac badawczo-rozwojowych nad innowacją. Z Szybkiej Ścieżki skorzystało wiele firm technologicznych; np. spółka Creotech Instruments (sektor kosmiczny/elektroniczny) pozyskała łącznie ok. 20 mln zł dofinansowania z NCBR, rozwijając własną platformę satelitarną i zaawansowane systemy elektroniki, co pozwoliło jej konkurować globalnie. NCBR ogłasza także konkursy tematyczne ukierunkowane na konkretne branże lub technologie – np. GameINN (granty na projekty z branży gier wideo), programy sektorowe (dedykowane np. dla medycyny, tworzyw sztucznych, sektora kosmicznego, technologii kwantowych itp.), czy inicjatywy z zakresu obronności (np. we współpracy z MON dla startupów z sektora bezpieczeństwa). W ramach KPO NCBR prowadzi wspomniany konkurs IPCEI – Chmura oraz podobne projekty w zakresie np. technologii wodorowych (IPCEI Hydrogen). Warto podkreślić, że firmy IT często korzystają z grantów NCBR do rozwoju swoich produktów: przykładowo polski fintech Billon otrzymał prawie 4 mln zł z NCBR na rozwój innowacyjnej technologii blockchain do zarządzania cyfrowymi pieniędzmi. Innym przykładem jest dofinansowanie projektów chmurowych – spółki takie jak Atende czy Oktawave (wspomniane wyżej) uzyskały wielomilionowe dotacje na opracowanie własnych platform cloud. NCBR nie oferuje co prawda typowych dotacji inwestycyjnych na zakup gotowych rozwiązań (jak PARP czy regiony), ale jego programy są kluczowe dla firm, które same tworzą nowe technologie (sprzęt lub software) i potrzebują wsparcia na etapie R&D. Dofinansowanie NCBR może pokryć m.in. koszty pracy inżynierów i programistów, prototypy, infrastrukturę badawczą, testy, certyfikacje itd., a także późniejsze wdrożenie wyników B+R do działalności firmy (zakup środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji innowacyjnego wyrobu).
• BGK (Bank Gospodarstwa Krajowego) – państwowy bank rozwoju, który zarządza programami pożyczkowymi i gwarancyjnymi. W kontekście inwestycji technologicznych najważniejszym instrumentem BGK jest Kredyt na innowacje technologiczne (tzw. kredyt technologiczny, działanie FENG 2.32). Jest to specyficzne połączenie kredytu komercyjnego z dotacją – mechanizm polega na tym, że firma z sektora MŚP zaciąga w banku komercyjnym kredyt inwestycyjny na wdrożenie nowej technologii, a następnie BGK (ze środków UE) spłaca znaczną część tego kredytu w formie premii technologicznej. Premia ta może pokryć maksymalnie 70% kosztów kwalifikowanych projektu (ale jej wysokość zależy od regionu i wielkości przedsiębiorstwa, zgodnie z mapą pomocy regionalnej). W praktyce kredyt technologiczny umożliwia sfinansowanie wdrożenia innowacyjnych technologii – własnych lub nabytych – prowadzących do uruchomienia produkcji nowych bądź znacząco ulepszonych towarów, procesów albo usług. Jest to bardzo atrakcyjna forma wsparcia: przedsiębiorca otrzymuje najpierw środki z banku na całość inwestycji, a po jej zrealizowaniu BGK umarza sporą część kapitału kredytu. W pierwszym konkursie kredytu technologicznego w 2023 roku zainteresowanie było ogromne – wpłynęło około 300 wniosków, z czego dofinansowanie (premię) przyznano 88 projektom o łącznej wartości ~764 mln zł, co oznaczało sukces około 29% aplikujących. Zdecydowana większość wnioskodawców (82%) planowała wdrożenie własnej nowej technologii, co świadczy o dużym potencjale innowacyjnym polskich firm. BGK zapowiedział kolejne nabory w ramach kredytu technologicznego – co ważne, obecnie zniesiono wcześniejszy limit premii 6 mln zł, umożliwiając finansowanie większych projektów (premia może przekroczyć 6 mln zł jeśli wynika to z limitów % kosztów). Oprócz tego BGK prowadzi inne programy finansowe ważne dla transformacji technologicznej, m.in.:
  • Pożyczki preferencyjne dla MŚP ze środków regionalnych programów operacyjnych (tzw. „pożyczki unijne”) – w wielu województwach część funduszy przeznaczono na instrumenty zwrotne. Przykładowo dostępne są nisko oprocentowane pożyczki na rozwój działalności, w tym na zakup maszyn, sprzętu IT, wdrożenie energooszczędnych technologii czy cyfryzację. Ich zaletą jest prostsza procedura i dostępność także dla firm, które nie zdobędą dotacji – pożyczkę można uzyskać przy spełnieniu podstawowych kryteriów, bez konkursu rankingowego. Oprocentowanie jest z reguły bardzo niskie (często 0% lub ok. 1-2% rocznie), a spłata rozłożona nawet na 5–7 lat, co czyni je atrakcyjną alternatywą dla kredytu komercyjnego.
  • Gwarancje de minimis i gwarancje kredytowe – BGK w ramach różnych programów (np. gwarancje COSME, gwarancje Funduszu Gwarancyjnego FGP) zapewnia poręczenia kredytów bankowych dla MŚP inwestujących w rozwój, co ułatwia firmom z krótką historią kredytową uzyskać finansowanie na projekty technologiczne.
  • Kredyt ekologiczny (FENG) – nowy instrument podobny do kredytu technologicznego, ale dedykowany inwestycjom w efektywność energetyczną i OZE (np. wymiana maszyn na energooszczędne, instalacja fotowoltaiki, magazynów energii). Choć ukierunkowany ekologicznie, często obejmuje też elementy cyfryzacji (np. inteligentne systemy sterowania energią). Kredyt ekologiczny pozwala uzyskać premię nawet do 80% nakładów w określonych typach projektów.

Regionalne programy operacyjne (Fundusze dla Regionów)

Każde województwo w Polsce dysponuje własnym programem operacyjnym w ramach polityki spójności UE na lata 2021–2027 – obecnie funkcjonują one pod nazwą Fundusze Europejskie dla (nazwa regionu), potocznie zwane nadal RPO. Programy te, zarządzane przez Urzędy Marszałkowskie, również kładą duży nacisk na wsparcie cyfrowej transformacji lokalnych firm. Zazwyczaj już priorytet I każdego RPO obejmuje dotacje dla MŚP, a wśród szczegółowych działań często wydzielono konkursy związane z cyfryzacją, innowacjami oraz Przemysłem 4.0.

Jakie możliwości oferują RPO dla technologii? Większość województw zdecydowała się przeznaczyć osobną pulę środków na cyfryzację i automatyzację przedsiębiorstw – często pod hasłami typu „Cyfrowa transformacja MŚP”, „Wsparcie Przemysłu 4.0”, „Wdrożenie TIK (technologii informacyjno-komunikacyjnych) w przedsiębiorstwach” itp. Przykładowo, na początku 2024 r. ruszył konkurs „Rozwój MŚP w obszarze cyfryzacji i Przemysłu 4.0” w woj. małopolskim, oferujący kompleksowe dotacje na inwestycje IT (nabór ten cieszył się dużym zainteresowaniem). Równolegle otwarty był nabór dla woj. podlaskiego – tamtejszy program również finansuje m.in. zakup sprzętu IT, oprogramowania, usługi doradcze i szkoleniowe związane z transformacją cyfrową. Woj. śląskie zapowiedziało konkurs wspierający wdrażanie specjalistycznych rozwiązań cyfrowych w firmach – ogłoszenie szczegółów nastąpiło w 2024 r. Takie konkursy odbywają się sukcesywnie we wszystkich regionach; harmonogramy naborów są publikowane na portalu funduszy europejskich oraz stronach urzędów marszałkowskich. Wiele RPO przewiduje cykliczne nabory – np. co roku lub co kwartał – by przedsiębiorcy mogli zaplanować aplikowanie w dogodnym terminie.

Poziom wsparcia w regionach zależy od statusu województwa i wielkości przedsiębiorcy. W tzw. regionach słabiej rozwiniętych (większość kraju poza Mazowszem) maksymalne dofinansowanie sięga 70% wydatków, ale tylko dla mikroprzedsiębiorstw; małe firmy mogą liczyć na 60%, średnie ok. 50% (wynika to z zasad pomocy regionalnej). Jednocześnie część konkursów jest oferowana w formule pomocy de minimis, co pozwala nieraz wszystkim firmom (nawet średnim) uzyskać 85% dofinansowania. Kwoty grantów różnią się w zależności od województwa – z reguły minimalne projekty to ok. 50–100 tys. zł, zaś maksymalne dotacje wynoszą od kilkuset tysięcy do 1–2 mln zł. Przykładowo, doradcy wskazują, że w nowych RPO mikro i małe firmy mogą uzyskać do 300 tys. zł na cyfryzację (typowo w konkursach regionalnych), choć w niektórych regionach (zwłaszcza bogatszych, jak Mazowsze) pułapy mogą być niższe. Województwa Polski Wschodniej często oferują wyższe kwoty – np. na Podkarpaciu nabór „Wsparcie MŚP” w 2024 r. miał budżet umożliwiający dotacje rzędu kilkuset tysięcy zł, a dodatkowo przedsiębiorcy z tych terenów mogą korzystać z odrębnego programu FEPW omówionego wcześniej.

Ważne jest, że forma wsparcia w regionach nie zawsze oznacza dotację bezzwrotną. Niektóre RPO – zamiast grantów – stosują instrumenty finansowe: wspomniane już pożyczki preferencyjne lub wejścia kapitałowe. Dlatego należy uważnie sprawdzać dokumenty uszczegóławiające program regionalny – czy działanie dotyczące transformacji cyfrowej przewiduje dotacje, czy np. pożyczki lub wsparcie mieszane. Niemniej, większość województw dostrzegła strategiczną potrzebę dofinansowania cyfryzacji MŚP właśnie poprzez bezzwrotne dotacje, uznając, że przyniesie to trwały wzrost konkurencyjności lokalnej gospodarki. Dla przykładu, woj. lubelskie uruchomiło działanie 2.4 „Cyfryzacja lubelskich MŚP” z budżetem na dotacje dla firm wdrażających rozwiązania cyfrowe (konkurs ogłoszony w 2024). Woj. łódzkie z kolei w działaniu FELD 1.05 „Konkurencyjność MŚP” wskazało, że dotacje mogą finansować wdrożenie specjalistycznych rozwiązań cyfrowych w kierunku Przemysłu 4.0. Praktycznie w każdym regionie znajdziemy podobne możliwości – dlatego przedsiębiorcy planujący inwestycje powinni przede wszystkim sprawdzić ofertę swojego województwa, gdyż tam najłatwiej uzyskać wsparcie dostosowane do lokalnych potrzeb (i z reguły mniej konkurencyjne niż programy ogólnokrajowe).

Ulgi podatkowe i inne zachęty dla inwestycji technologicznych

Oprócz dotacji i pożyczek, przedsiębiorcy mogą skorzystać z szeregu ulg podatkowych i preferencji prawnych związanych z inwestycjami w nowe technologie. Ulgi te funkcjonują na poziomie krajowego systemu podatkowego – nie dają „żywej gotówki” na start projektu, ale pozwalają zmniejszyć obciążenia podatkowe, a tym samym odzyskać część nakładów inwestycyjnych. Co istotne, instrumenty podatkowe mają charakter powszechny i nieselektywny – przysługują każdemu podatnikowi spełniającemu kryteria, w odróżnieniu od dotacji które są limitowane budżetem i przyznawane konkurencyjnie. Poniżej wymieniamy najważniejsze ulgi i zachęty, które mogą być stosowane w kontekście transformacji technologicznej:

• Ulga B+R (badawczo-rozwojowa) – pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania dodatkowe 100% (a w niektórych przypadkach nawet 150% lub 200%) kosztów poniesionych na działalność B+R. Do kosztów kwalifikowanych zaliczają się m.in. wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace badawcze lub programistyczne, koszty materiałów zużytych w R&D, ekspertyz, patentów itp. Dzięki tej uldze firmy tworzące nowe rozwiązania (np. oprogramowanie, prototypy urządzeń) mogą znacząco obniżyć podatek CIT/PIT. Ulga B+R jest nielimitowana kwotowo – jej wysokość zależy od skali wydatków na B+R w danym roku. Co ważne: skorzystanie z ulgi B+R jest możliwe nawet równolegle z dotacją na ten sam projekt, o ile wydatki sfinansowane z grantu nie są ponownie odliczane (nie można podwójnie finansować tego samego kosztu). W praktyce firmy najpierw rozliczają dotację (pomniejszając koszty podatkowe o dofinansowaną część), a resztę wydatków mogą uwzględnić w uldze B+R.
• Ulga na robotyzację – wprowadzona w Polskim Ładzie (obowiązuje od 2022 do końca 2025 roku, z możliwością przedłużenia). Daje możliwość odliczenia dodatkowych 50% kosztów inwestycji w roboty przemysłowe i współpracujące (coboty) oraz powiązane maszyny, urządzenia i oprogramowanie peryferyjne. Z ulgi mogą skorzystać firmy, które kupują (lub leasingują) nowe roboty do automatyzacji procesów w fabryce czy magazynie. Przykład: jeśli przedsiębiorstwo zainwestuje 1 mln zł w roboty spawalnicze, może standardowo amortyzować ten wydatek, a dodatkowo jednorazowo odliczyć 500 tys. zł w ramach ulgi – co przy 19% stawce CIT daje 95 tys. zł oszczędności podatku. Ulga na robotyzację może być łączona z dotacją lub leasingiem – nawet jeśli firma uzyska grant pokrywający część kosztów, nadal może odliczyć 50% pozostałych wydatków od dochodu. To czyni robotyzację szczególnie opłacalną, zwłaszcza dla firm produkcyjnych korzystających równolegle z dofinansowań unijnych i krajowych.
• Ulga IP Box (Innovation Box) – preferencyjna stawka podatkowa 5% na dochody z komercjalizacji praw własności intelektualnej (patentów, praw autorskich do programu komputerowego, wzorów użytkowych itp.). Jest to zachęta dla firm, które opracowują innowacyjne produkty technologiczne i czerpią z nich zyski (np. ze sprzedaży oprogramowania własnego autorstwa, licencjonowania patentów, produkcji wynalazku). W praktyce np. software house sprzedający licencje na swój system IT lub firma telekomunikacyjna rozwijająca własne rozwiązania mogą skorzystać z 5% CIT od dochodu z tych kwalifikowanych produktów. IP Box można łączyć z ulgą B+R (wydatki na stworzenie IP odliczamy w uldze B+R, a dochody z IP opodatkowujemy 5%).
• Ulga na prototyp – pozwala odliczyć 30% kosztów próbnej produkcji nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek (limit odliczenia 10% dochodu). Dotyczy firm, które po fazie B+R przechodzą do fazy wdrożeniowej i ponoszą koszty uruchomienia produkcji serii próbnej, atestacji, certyfikacji itp. Może znaleźć zastosowanie np. w branży hardware/IoT lub u startupów sprzętowych.
• Ulgi na infrastrukturę telekomunikacyjną – w 2021 r. wprowadzono czasowo ulgę podatkową dla operatorów inwestujących w sieci 5G oraz światłowodowe o wysokiej przepustowości. Operator mógł dodatkowo amortyzować 200% wydatków na środki trwałe związane z budową sieci 5G. Ta ulga miała jednak charakter przejściowy. Nadal natomiast funkcjonują ulgi lokalne – np. zwolnienia z podatku od nieruchomości dla infrastruktury telekomunikacyjnej w gminach, które przyciągają inwestorów (to już zależy od władz lokalnych).
• Krajowy Fundusz Szkoleniowy (KFS) – choć to nie ulga podatkowa, warto o nim wspomnieć jako o dodatkowym źródle wsparcia. KFS to państwowy fundusz (dystrybuowany przez urzędy pracy), z którego firmy mogą uzyskać dofinansowanie szkoleń pracowników, zwłaszcza w obszarze kompetencji deficytowych i nowych technologii. Przedsiębiorca może otrzymać nawet do 80%–100% pokrycia kosztów szkoleń (w zależności od wielkości firmy). Środki KFS często są wykorzystywane do podnoszenia umiejętności cyfrowych zespołu – np. kursy programowania, obsługi nowych systemów, szkolenia z cyberbezpieczeństwa czy automatyzacji procesów. Co ważne, KFS można łączyć z dotacjami inwestycyjnymi – np. firma może kupić sprzęt i oprogramowanie z dotacji FERC, a równolegle przeszkoli załogę z obsługi tych narzędzi finansując kursy z KFS.
• Polska Strefa Inwestycji (PSI) – jest to kontynuacja koncepcji Specjalnych Stref Ekonomicznych, obecnie obejmująca całą Polskę. Inwestor (również z sektora technologicznego) realizujący nową inwestycję o określonej wartości i spełniający kryteria (m.in. dotyczące innowacyjności, zatrudnienia, lokalizacji) może uzyskać decyzję o wsparciu, która daje prawo do zwolnienia z podatku dochodowego (CIT/PIT) od dochodu uzyskanego z tej inwestycji przez okres nawet 10-15 lat. Wysokość zwolnienia (intensywność pomocy) wynosi 20%–50% wartości nakładów, zależnie od regionu i wielkości firmy. W praktyce oznacza to, że np. przedsiębiorstwo budujące nowy zakład produkcji elektroniki czy centrum danych może nie płacić podatku dochodowego aż do wyczerpania przyznanej puli ulgi. PSI jest więc formą ulgi inwestycyjnej zachęcającej do dużych przedsięwzięć – warto rozważyć ją przy planach budowy infrastruktury (np. fabryki sprzętu, hubu logistycznego z automatyką, centrów IT), zwłaszcza w regionach o wyższej pomocy regionalnej.

Czy łączenie dotacji, pożyczek i ulg jest możliwe? Co do zasady, można łączyć różne formy wsparcia, ale z pewnymi ograniczeniami. Nie wolno finansować tego samego wydatku dwa razy z pomocy publicznej – np. jeśli maszyna została w 50% sfinansowana dotacją, to do ulgi podatkowej można zaliczyć tylko pozostałe 50% kosztu (wydatek pokryty dotacją nie może dodatkowo obniżać podstawy opodatkowania). Podobnie przy pożyczkach preferencyjnych – odsetki mogą stanowić koszt podatkowy, ale jeśli pożyczka ma charakter pomocy publicznej, otrzymane oprocentowanie 0% jest już wsparciem samym w sobie. Trzeba też uważać na limity pomocy de minimis (max 200 tys. € w ciągu 3 lat na jedną firmę) – ulgi podatkowe B+R czy robotyzacyjną nie wliczają się do tej puli (są uznawane za pomoc generalną, nieselektywną), natomiast dotacje i preferencyjne pożyczki zazwyczaj wliczają się (chyba że są w reżimie regionalnej pomocy inwestycyjnej lub innej notyfikowanej). Podjęcie decyzji: dotacja czy ulga – zależy od konkretnej sytuacji firmy. Duże projekty najlepiej finansować dotacją (bo da realny zastrzyk gotówki), a ulgi stosować jako dodatkowy bonus. Gdy dotacja nie jest dostępna lub firma woli prostsze rozwiązanie – ulga podatkowa staje się atrakcyjna, bo jest powszechna i nie wymaga konkursu. Również pożyczki unijne mogą uzupełniać luki finansowania – są łatwiejsze do uzyskania niż grant (dużo mniej formalności), a jednocześnie tańsze niż kredyt rynkowy. Mądrzy przedsiębiorcy często stosują mix narzędzi: np. dotacja + leasing + ulga na robotyzację, co łącznie daje maksymalną korzyść finansową.

Przykłady wykorzystania dotacji w sektorze IT i telekomunikacji

W ostatnich latach liczne firmy z branży IT oraz telekomunikacyjnej skorzystały ze wsparcia publicznego, realizując dzięki niemu przełomowe projekty. Poniżej kilka przykładów obrazujących, jak dotacje i programy pomogły przedsiębiorstwom technologicznie się rozwinąć:

• Rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej: jak wspomniano, w ramach konkursów CPPC finansowanych z KPO kilkunastu operatorów telekomunikacyjnych uzyskało granty na rozbudowę sieci szerokopasmowej. Dla przykładu spółka energetyczna TAURON (działająca też jako operator telekomunikacyjny) w marcu 2025 podpisała umowy o dofinansowanie budowy sieci światłowodowej na 11 obszarach białych plam. Dzięki temu tysiące gospodarstw domowych i firm zyskają dostęp do szybkiego Internetu, co bez dotacji byłoby nieopłacalne komercyjnie. Również mniejsi lokalni ISP, tacy jak FCA Sp. z o.o. czy Inea, inwestowali w światłowody przy wsparciu funduszy UE. Te projekty pokazują, że sektor telekomunikacji skutecznie sięga po środki publiczne, aby pokryć tzw. last mile i dostarczyć Internet tam, gdzie wcześniej go nie było.
• Innowacje w IT i chmurze: polskie firmy technologiczne również korzystają z dużych programów. Wspomniane wcześniej projekty chmurowe realizowane przez Atende Industries, Oktawave i CloudFerro (217 mln zł z KPO) umożliwią stworzenie rodzimych platform cloud, konkurencyjnych wobec globalnych gigantów. Z kolei fintech Billon dzięki grantowi NCBR (4 mln zł) opracował własną platformę blockchain do tokenizacji PLN, co pomogło mu przyspieszyć rozwój produktu i zdobyć przewagę technologiczną. Firma Creotech Instruments z sektora kosmicznego, dzięki ok. 20 mln zł wsparcia, zbudowała innowacyjną platformę satelitów HyperSat oraz specjalistyczną elektronikę synchronizacyjną – dziś jest jednym z liderów europejskiego rynku małych satelitów. Wreszcie, w ramach programu sektorowego GameINN wiele polskich studiów gamingowych sfinansowało rozwój swoich gier wideo i technologii (NCBR przyznał łącznie 193 mln zł dotacji w dwóch pierwszych edycjach GameINN), dzięki czemu powstały m.in. innowacyjne narzędzia VR i AI do zastosowania w grach. Te przykłady pokazują, że sektor IT nie tylko świadczy usługi dla innych branż korzystających z dotacji, ale sam jest beneficjentem, rozwijając nowe produkty high-tech przy wsparciu funduszy.

Dostępne w Polsce dotacje, granty i programy wsparcia stanowią kompleksowy ekosystem finansowania rozwoju technologicznego firm. Od mikroprzedsiębiorców planujących uruchomić sklep internetowy, przez średnie firmy produkcyjne automatyzujące fabryki, aż po duże spółki IT tworzące zaawansowane rozwiązania chmurowe – każdy podmiot może znaleźć adekwatny instrument pomocy. Kluczem jest właściwe dopasowanie programu do potrzeb (np. regionalnego dla lokalnej firmy, branżowego NCBR dla startupu deep-tech, czy ulgi podatkowej dla firmy o odpowiedniej rentowności) oraz staranne przygotowanie projektu. Środki dostępne na cyfryzację, informatyzację i Przemysł 4.0 w latach 2021–2027 są bezprecedensowo wysokie, co stanowi wielką szansę na przyspieszenie rozwoju polskich przedsiębiorstw i wzmocnienie ich konkurencyjności w erze cyfrowej. Warto z tej szansy skorzystać, tym bardziej że transformacja technologiczna staje się warunkiem utrzymania się na rynku i sprostania rosnącej konkurencji. Dzięki połączeniu różnych form wsparcia – od dotacji przez pożyczki po ulgi – nawet mała firma może zrealizować ambitny projekt technologiczny, minimalizując własne koszty i ryzyko.

Piotr Romanowski

Miłośnik wszystkiego, co związane z nowymi technologiami. Kiedyś konsultant w branży telko; dziś działający głównie w sferze oprogramowania, a przy okazji niezmiennie zafascynowany wszystkim, co dotyczy technologii mobilnych oraz znaczenia internetu w codzienności.