Bezpieczny internet – jak dbać o bezpieczeństwo w sieci?

Świat wirtualny już dawno stał się równie ważny jak rzeczywisty. Internet to miejsce, w którym każdy może znaleźć niemal każdą informację, a jednocześnie zamieścić ogromną ilość treści. W związku z tym, że internet zajmuje w naszym życiu bardzo ważne miejsce, warto przypomnieć sobie podstawowe zasady korzystania z internetu.

Wirtualna sieć – realne zagrożenie?

Internet to z pewnością jeden z najważniejszych wynalazków współczesnego świata. Świadczy o tym choćby ilość użytkowników, która liczona jest w miliardach czy fakt, że bez internetu nie funkcjonowałoby wiele dziedzin życia. Jednocześnie jednak warto pamiętać, że internet niesie ze sobą wiele zagrożeń – sieć nie jest w pełni kontrolowana, dlatego nie ma tu miejsca na jakiekolwiek zaniedbania ze strony użytkowników. Niejednokrotnie w mediach pojawiają się informacje o kradzieżach danych, przemocy wirtualnej i innych negatywnych zjawiskach, na które mogą być narażone osoby korzystające z internetu. Wiele osób wychodzi z założenia, że zagrożenia ich nie dotyczą, ponieważ w wolnej chwili przeglądają jedynie witryny internetowe lub kontaktują się ze znajomymi – takie podejście nie jest właściwe, ponieważ każdy z nas jest potencjalną ofiarą wirtualnych zagrożeń.

Wśród głównych niebezpieczeństw, które mogą czyhać na użytkowników sieci, wymienić można zagrożenie złośliwych oprogramowaniem i wirusami komputerowymi. Mogą one zablokować możliwość korzystania z urządzenia, a nawet pobrać poufne dane, takie jak dane osobowe czy namiary konta bankowego. W niektórych przypadkach złośliwe oprogramowanie mogą uzyskać dostęp do kamery urządzenia, przez co będzie śledziło konkretnego użytkownika lub ruch danej osoby w sieci. Choć programy chroniące przed wirusami komputerowymi są nieustannie unowocześniane, warto o nich pamiętać i dbać o jak najwyższy poziom zabezpieczeń.

Kolejne poważne zagrożenie w sieci to wyłudzanie i kradzież danych osobowych. Wystarczy raz udostępnić swoje poufne dane, aby stały się upublicznione w sieci – w ten sposób stają się również dostępne dla osób, które mogą wykorzystać je w różny sposób. Wiele osób lub grup wyłudza i wykorzystuje dane osobowe, tworząc i sprzedając specjalne bazy lub biorąc kredyty, do których wystarczy znajomość podstawowych danych. Warto pamiętać, aby w żaden sposób nie przesyłać swoich danych osobowych ani nie umieszczać ich w sieci, również podczas prywatnych rozmów.

Innym zagrożeniem, czyhającym przede wszystkim na młodszych użytkowników internetu, jest pornografia i wirtualna przemoc. Wszelkiego rodzaju wirtualne znajomości, korzystanie z serwisów matrymonialnych, dostępność serwisów z treściami pornograficznymi czy usługami dla dorosłych oraz wiele innych elementów stanowią ogromne zagrożenie dla dzieci. Z tego powodu rodzice powinni monitorować aktywność swoich dzieci w sieci oraz uświadamiać je o potencjalnych zagrożeniach. Jednym z najnowszych problemów w wirtualnym świecie jest tzw. hejt – jego ofiarą padają nie tylko dzieci, ale też dorośli, dlatego bardzo ważne jest jak najszybsze reagowanie na niewłaściwe zachowanie innych użytkowników internetu.

Internet niesie ze sobą o wiele więcej zagrożeń, jednak istnieje zestaw zasady, których przestrzeganie może ochronić użytkowników przed negatywnymi konsekwencjami korzystania z sieci.

Bezpieczeństwo w sieci – podstawowe zasady

• pamiętaj o tym, aby zawsze korzystać z aktualnego programu antywirusowego – wybieraj oprogramowania, które są sprawdzone. Warto również na bieżąco i regularnie skanować komputer pod kątem wirusów i złośliwego oprogramowania,
• twórz bezpieczne, skomplikowane hasła – nie wybieraj tych, które są łatwe do odgadnięcia. Zadbaj o to, aby mieć inne hasło do każdego portalu i profilu – dzięki temu nawet w sytuacji, kiedy Twoje hasło do jednego miejsca zostanie wykradzione, inne hasła pozostaną bezpieczne. Warto również korzystać ze specjalnych generatorów haseł, które pozwalają na stworzenie długich, bardzo skomplikowanych haseł zabezpieczających;
• zwracaj uwagę, czy witryna, z którą chcesz się połączyć, posiada certyfikat SSL – dzięki temu zyskasz pewność, serwer, z którym się łączysz, jest tym właściwym, a IP nie zostało podmienione. Dzięki certyfikatom SSL internetowe transakcje są o wiele bardziej bezpieczne – na przykład w sklepach internetowych;
• nie podawaj w internecie żadnych prywatnych danych – unikaj wszelkich ogłoszeń o pracę lub serwisów, wymagających podania numeru PESEL, numeru dowodu osobistego, adresu, nazwiska czy numeru telefonu;
• unikaj pobierania plików z niepewnych źródeł, na przykładu plików typu torrent;
• rozważ szyfrowanie dysku twardego – warto zrobić to zawczasu, aby w razie awarii komputera nie ryzykować, że ktoś niepożądany (na przykład w serwisie) uzyska dostęp do prywatnych danych;
• nie otwieraj podejrzanych wiadomości e-mail, nie pobieraj załączonych w nich plików oraz nie wchodź na strony z linków w takich wiadomościach – mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie;
• unikaj nawiązywania relacji z osobami, których nie znasz – jeśli ktoś obcy zaprasza Cię do znajomych na portalu społecznościowym, bezpieczniej będzie odrzucić takie zaproszenie;
• uważaj na skrócone adresy URL – często mogą stanowić niebezpieczną pułapkę. Jeśli chcesz skorzystać ze skróconego linku, upewnij się, że został udostępniony przez osobę, którą znasz lub pochodzi z bezpiecznego źródła;
• dwukrotnie przemyśl, zanim pozwolisz aplikacji na uzyskanie dostępu do Twojej lokalizacji czy treści w telefonie. Ta sama zasada dotyczy korzystania ze stron internetowych – nie klikaj „Akceptuję” czy „Potwierdzam” za każdym razem, kiedy chcesz jak najszybciej dostać się na witrynę internetową. W ten sposób udzielasz zezwoleń na dostęp do wielu informacji – warto najpierw zapoznać się z regulaminem i dokładnie sprawdzi, co akceptujesz.

Biorąc pod uwagę, jak ważnym miejscem naszej aktywności stał się internet, warto stosować się również do zasad savoir vivre. Warto odnosić się do innych w taki sam sposób, w jaki robimy to na co dzień – z kulturą i szacunkiem. Co prawda internetowe kontakty często postrzegane są jako mniej istotne, przez co dochodzi do wielu negatywnych zjawisk, a nawet do cyberprzemocy. Odnoś się do innych grzecznie i reaguj, kiedy spotkasz się z hejtem. Jeśli dojdzie do kontaktu z osobą, która odnosi się do Ciebie niegrzecznie, nie kontynuuj rozmowy – dzięki temu zapewnisz sobie komfort psychiczny.

Bezpieczeństwo dzieci w internecie

Dzieci są szczególnie narażone na zagrożenia ze strony internetu. Bardzo ważne jest pilnowanie aktywności dziecka w sieci oraz reagowanie, kiedy zdarzy się coś niepokojącego. Wyjaśnij dziecku, co jest akceptowalne, a czego nie można tolerować. Obecnie coraz młodsze dzieci korzystają z internetu. Warto wykorzystać możliwości, jakie dają wszelkiego typu blokady rodzicielskie, na przykład przed stronami dla dorosłych. Jakiś czas temu Google zaprezentował YouTube Kids w Polsce – wersja popularnego serwisu stworzona została z myślą o dzieciach – ma ona ustrzec maluchów przed kontaktem z nieodpowiednimi treściami.

Regularnie przypominaj dziecku, aby informowało Cię za każdym razem, kiedy coś w sieci je zaniepokoi – dzięki temu zyskasz możliwość szybkiego zareagowania. Nie pozwól dziecku na nawiązywanie wirtualnych znajomości – jest to ogromne zagrożenie, w szczególności dla najmłodszych dzieci. Jednocześnie pamiętaj, że obecność dziecka w sieci jest nieunikniona – internet wykorzystywany jest między innymi w szkole, dlatego uświadamianie dziecka na temat potencjalnych zagrożeń jest najlepszym rozwiązaniem.

Bezpieczny internet – podsumowanie

Prawdopodobnie, podobnie jak większość, nie wyobrażasz sobie życia bez internetu – nic dziwnego, jest on niezwykle istotny, a nawet niezbędny w codziennym funkcjonowaniu. Warto jednak na bieżąco dbać o swoje bezpieczeństwo w sieci – nieustannie pojawiają się nowe typy zagrożeń, dlatego należy dbać o aktualność posiadanych informacji oraz zabezpieczeń. Stosując się do powyższych zasad skutecznie zminimalizujesz ryzyko, że padniesz ofiarą internetowych zagrożeń.

Paulina Majer

Felietonistka serwisu PanWybierak aktywnie poszukująca odpowiedzi na to, „co”, „gdzie”, „jak” i „kiedy”. Pasjonatka technologii w każdym, najbardziej nietypowym wymiarze. Nieustannie zastanawia się nad tym, jakie nowe rozwiązania przyniesie przyszłość. Prywatnie: aktywna podróżniczka.