Jak używać VPN i dlaczego właściwie go stosować w internecie?

VPN to skrót, który pochodzi od anglojęzycznego terminu Virtual Private Network. Tego rodzaju prywatna wirtualna sieć staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem. Umożliwia ona stworzenie w pełni chronionego połączenia sieciowego w trakcie, gdy użytkownik korzysta z sieci publicznych. Jak należy prawidłowo ustawić i używać VPN i czy w ogóle jest to potrzebne?

Działanie VPN jest proste, a zarazem – skomplikowane od strony technicznej. Mechanizm VPN można sprowadzić do zasady, w której sieć prywatna szyfruje generowany ruch internetowy i ukrywa w ten sposób  dane w internecie. W efekcie system ten skutecznie utrudnia śledzenie jakiejkolwiek aktywności wykonywanej w internecie. Ogranicza również ryzyko kradzieży danych. Co szczególnie ważne: cały proces szyfrowania realizowany jest w trybie rzeczywistym, więc tego rodzaju ochrona ma charakter stały.

Jak działa VPN od strony technicznej?

Działanie VPN – np. Surfshark – zakłada, że sieć ukrywa określony adres IP. Odbywa się to poprzez zgodę na przekierowanie danych poprzez inny, dedykowany do tego serwer zdalny, który zapewnia podmiot oferujący usługi VPN. Co oznacza to dla użytkownika? W trakcie surfowania po sieci przy użyciu VPN, to serwer odpowiedzialny staje się za dostarczanie danych.

Przekłada się to na poziom prywatności, ponieważ dostawca usług internetowych oraz wszelkie inne podmioty nie są w stanie analizować, jakie są pakiety danych – wysyłanych i odbieranych. Nie ma więc możliwości sprawdzenia odwiedzanych stron internetowych czy zawartości wysyłanych plików. Ponieważ pakiety informacji są szyfrowane, ich zdobycie nic nie daje – dla odbiorcy to kod, którego nie może rozszyfrować.

W praktyce więc dobrze ustawione połączenie VPN skrzętnie ukrywa generowany ruch wszelkich danych krążących w sieci. W ten sposób dochodzi do skutecznej ochrony przed ich przejęciem z zewnątrz.

Bezpieczne szyfrowanie w ramach VPN

VPN często analizowany jest w kontekście tego, czy można w jego ramach w ogóle odczytać dane – np. dysponując zaawansowaną wiedzą techniczną z zakresu IT. Oczywiście wiele zależy tu od indywidualnych umiejętności danej osoby. Można jednak ogólnie przyjąć, że do odczytu danych konieczne jest zastosowanie klucza, który pozwala na odszyfrowanie zapisanych cyfrowo danych. Bez tego nawet posiadanie źródłowego zestawu informacji da niewiele – analizowanie aktywności online będzie praktycznie niemożliwe.

Jak działa to w praktyce? Dane demograficzne dotyczące danej lokalizacji użytkownika VPN pochodzą z serwera w innym kraju. Nie ma więc możliwości przeanalizowania, jaka jest realna lokalizacja stacji. Dodatkowo w ramach usługi VPN nie ma prowadzonych dzienników logowań i aktywności. Jeśli już aktywność jest w jakiś sposób rejestrowana, firmy zastrzegają brak możliwości przekazania tych informacji do jakiegokolwiek podmiotu. Jak wynika z ogólnych doświadczeń, przejęcie pakietów informacji w ramach VPN jest więc trudne i technicznie, i od strony administracyjnej.

Warto zauważyć, jakie możliwości daje w tym względzie samo balansowanie lokalizacją – jej zmiana pozwalająca przełączyć się na serwer w innym kraju i skutecznie „zmienić” swoją lokalizację.

Dlaczego warto stosować VPN?

Podstawową korzyścią używania VPN jest bezpieczne przesyłanie danych. Nabiera to znaczenia w sytuacji, gdy coraz częściej praca realizowana jest w sposób zdalny.  Oznacza to potrzebę szybkiego sięgnięcia po zasoby firmowe – np. pliki, które muszą być transferowane czy edytowalne z pełnym zabezpieczeniem.

Aby tak się stało, wymagane jest połączenie VPN. Usługi VPN łączą się z prywatnymi serwerami i używają  do tego zaawansowanej metody szyfrowania.

VPN pozwala też unikać śledzenia – np. analizowania aktywności internetowej. Należy pamiętać, że dostawca usług internetowych jest w stanie – poprzez odpowiednią konfigurację połączenia – kroczyć za użytkownikiem poprzez jego adres IP. Jednak kiedy ruch sieciowy zostaje ukierunkowany przez serwery VPN w inną stronę, traci on możliwość kontroli.

Jest to o tyle ważne, że często nie wiemy, co z tymi informacjami robią dostawcy internetu. Nie chodzi tu o przekazanie logów np. służbom. Ważne jest również to, czy dane użytkowników nie są sprzedawane reklamodawcom lub np. nie dochodzi do ich utraty na skutek cyberwłamania.

VPN można też stosować jako formę zabezpieczenia właśnie pod tym kątem. Nadmierna swoboda internetowa skutkować może bowiem kradzieżą takich informacji jak: hasła, dane osobowe, informacje o płatnościach.

Jakie cechy powinien spełnić dobry VPN?

Podstawowym zadaniem VPN jest skuteczne szyfrowanie danego adresu IP. To nic innego jak skrzętne ukrycie adresu IP przed dostawcą usług internetowych i innymi podmiotami. W ten sposób można  wysyłać i odbierać informacje online w pełni bezpiecznie. Nie ma ryzyka, że dane zobaczy ktoś, kto nie jest do tego uprawniony.

Ważną cechą VPN jest szyfrowanie protokołów. Technologia ta pozwala zapobiegać pozostawianiu newralgicznych śladów sieciowych. To np. historia aktywności w internecie, dane pochodzące z zasobów wyszukiwania, analiza plików cookie. Wdrożenie ochrony uniemożliwia zyskanie dostępu do informacji o charakterze poufnym. Nie są to wyłącznie dane osobowe; do zestawienia zaliczyć można również informacje finansowe i inne treści znajdujące się – np. w formie plików – na stronach internetowych.

Specjaliści zwracają również uwagę na znaczenie, jakie ma uwierzytelnianie dwuskładnikowe. Dzięki temu dobra sieć VPN weryfikuje każdego, kto podejmuje próby nieautoryzowanego logowania. W ten sposób dany użytkownik zmuszony jest do podania hasła, które trzeba autoryzować na urządzeniu mobilnym.

Oczywiście VPN ma ogromne znaczenie dla osób ceniących sobie swobodę korzystania z multimediów. Operatorzy mogą wprowadzać np. ograniczenia lokalizacyjne – można je obejść wykorzystując zmianę formalnego położenia poprzez właśnie VPN.

Oprogramowanie VPN zapewniane jest jako aplikacja. Po jej włączeniu system jest w stanie zredukować dostęp do wielu danych. Używanie VPN pozwala więc na zdecydowanie większe możliwości – to np. dostęp do stron internetowych, seriali oraz filmów i innych usług internetowych, które zostały z różnych powodów zablokowane w określonej lokalizacji.

VPN doceniany jest też w kontekście gier online. Pozwala na obniżenie parametru ping. Robi to poprzez połączenie się z serwerem VPN w kraju, w którym znajduje się hosting gry. Każdy, kto odczuwa irytujące spowolnienia podczas sieciowej rywalizacji doceni właśnie tę – często ignorowaną – możliwość VPN.

Czy VPN jest bezpieczny?

Znaczenie VPN w kontekście Wi-Fi postrzegane jest głównie w zakresie bezpieczeństwa sieci. Pokazują to przykłady hotspotów. Te, które są zlokalizowane np. w galeriach handlowych mają status otwartych. Umożliwia to połączenie bez podawania haseł. W ten sposób można je uznać za niebezpieczne – VPN zapewnia ich szyfrowanie, co znacząco redukuje ryzyko.

Biorąc pod uwagę skromny koszt i cenę VPN, korzyści ze zwiększonego bezpieczeństwa są wyjątkowo duże.

Uruchomienie VPN jest zdecydowanie prostsze niż mogłoby się to wydawać. Kompleksową konfigurację można wykonać w zaledwie kilka minut – nawet jeśli nie masz doświadczenia w zakresie instalacji tego rodzaju oprogramowania.

Po wybraniu aplikacji do VPN – wybierz ją starannie analizując m.in. opinie o dostawcach usługi – skonfiguruj system. Niezależnie od tego, jakiego urządzenia używasz, skonfigurowanie VPN nie powinno budzić problemów technicznych. Najczęściej wystarczy do tego pobranie aplikacji oraz przejdzie przez jej intuicyjną instalację oraz logowanie poprzez konto VPN. Kluczową kwestią jest później wybór danego kraju z listy regionów.

Z VPN można korzystać na każdego rodzaju urządzeniu podłączonym do internetu. Ponieważ aplikacje dostosowane są do działania na praktycznie wszystkich systemach operacyjnych, systemy zadziałają na urządzeniach stacjonarnych i mobilnych.

Piotr Romanowski

Miłośnik wszystkiego, co związane z nowymi technologiami. Kiedyś konsultant w branży telko; dziś działający głównie w sferze oprogramowania, a przy okazji niezmiennie zafascynowany wszystkim, co dotyczy technologii mobilnych oraz znaczenia internetu w codzienności.